හැඳින්වීම: ශාරීරික යහපැවැත්මේ වැදගත්කම
මෙම ලේඛනය මගින් ශාරීරික යහපැවැත්මේ විවිධ අංශ පිළිබඳව සවිස්තරාත්මක අවබෝධයක් ලබා දීමට අපේක්ෂා කෙරේ. සෞඛ්‍ය සම්පන්න, ඵලදායී ජීවිතයක් ගත කිරීම සඳහා ශාරීරික, මානසික සහ සනීපාරක්ෂක අංශයන්හි සමබරතාවය අත්‍යවශ්‍ය වේ. මෙම සාකච්ඡාවේ ප්‍රධාන අවධානය යොමු වන්නේ පුද්ගලයෙකුගේ සමස්ත යහපැවැත්මට දායක වන අන්තර් සම්බන්ධිත අංගයන් පිළිබඳවය.
ශාරීරික යහපැවැත්ම යනු හුදෙක් රෝගාබාධවලින් තොර වීම පමණක් නොවේ. එය ශරීරයේ, මනසේ සහ පරිසරයේ සමබර ක්‍රියාකාරිත්වයකි. මෙම ලේඛනය ශාරීරික යහපැවැත්මේ ප්‍රධාන කුළුණු ලෙස ශාරීරික, මානසික සහ සනීපාරක්ෂාව හඳුනාගෙන ඇත. මෙම කුළුණු එකිනෙකට සමීපව බැඳී පවතින අතර, එක් අංශයක ඇතිවන දුර්වලතාවයක් අනෙක් අංශවලට ද සෘජුවම බලපායි. නිදසුනක් ලෙස, දුර්වල සනීපාරක්ෂක පුරුදු ශාරීරික රෝගාබාධවලට තුඩු දිය හැකි අතර, එය මානසික ආතතියට හෝ කාංසාවට හේතු විය හැකිය. එලෙසම, මානසික ආතතිය ශාරීරික රෝග ලක්ෂණ ලෙස ප්‍රකාශ විය හැකි අතර, ක්‍රියාශීලී නොවන ජීවන රටාවක් මානසික යහපැවැත්මට අහිතකර ලෙස බලපායි. එබැවින්, සැබවින්ම යහපත් ශාරීරික යහපැවැත්මක් සඳහා මෙම කුළුණු තුනම සමබරව පවත්වා ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.
ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය (WHO) මානසික සෞඛ්‍යය අර්ථ දක්වන්නේ “පුද්ගලයා තම හැකියාවන් අවබෝධ කරගෙන, ජීවිතයේ සාමාන්‍ය ආතතීන්ට සාර්ථකව මුහුණ දිය හැකි, ඵලදායී ලෙස හා ප්‍රතිඵලදායී ලෙස වැඩ කළ හැකි සහ තම ප්‍රජාවට දායකත්වය සපයන යහපැවැත්මේ තත්වයක්” ලෙසය. මෙම පුළුල් අර්ථ දැක්වීමෙන් පැහැදිලි වන්නේ සෞඛ්‍යය යනු රෝග නොමැති වීම පමණක් නොව, පුද්ගලයෙකුගේ සමස්ත ක්‍රියාකාරීත්වය, ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව සහ සමාජ දායකත්වය ද ඇතුළත් වන බවයි.
මෙම ලේඛනය පුරාවට, ශාරීරික යහපැවැත්මේ මෙම අන්තර් සම්බන්ධිත කුළුණු පිළිබඳව ගැඹුරින් සාකච්ඡා කරනු ලබන අතර, ඒ සෑම අංශයක්ම පවත්වා ගැනීම සඳහා ප්‍රායෝගික උපදෙස් සහ වැදගත් තොරතුරු සපයනු ඇත.
වගුව 1: ශාරීරික යහපැවැත්මේ ප්‍රධාන කුළුණු
| කුළුණ (Pillar) | විස්තරය (Description) |
| ශාරීරික (Physical) | ශරීරයේ සෞඛ්‍යය හා ක්‍රියාකාරිත්වය |
| මානසික (Mental) | මනසේ සෞඛ්‍යය හා චිත්තවේගීය සමබරතාවය |
| සනීපාරක්ෂාව (Hygiene) | පුද්ගලික හා පරිසර පිරිසිදුකම |
සනීපාරක්ෂාව: පිරිසිදු ජීවිතයක පදනම
සනීපාරක්ෂාව යනු ශාරීරික යහපැවැත්මේ අතිශය වැදගත් කුළුණක් වන අතර, එය රෝග වැළැක්වීමේ මූලික පදනම සපයයි. පිරිසිදුකම යනු හුදෙක් සෞන්දර්යාත්මක කරුණක් නොව, සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවිතයක් සඳහා අත්‍යවශ්‍ය පුරුද්දකි. ලේඛනයට අනුව, සනීපාරක්ෂාව ප්‍රධාන අංශ තුනක් යටතේ සාකච්ඡා කළ හැකිය:
- පුද්ගලික සනීපාරක්ෂාව
- ඇඳුම් වල සනීපාරක්ෂාව
- පරිසරයේ සනීපාරක්ෂාව
පුද්ගලික සනීපාරක්ෂාව යනු පුද්ගලයෙකු තම ශරීරය රැකබලා ගන්නා ආකාරයයි. හොඳ පුද්ගලික සනීපාරක්ෂක පුරුදු පවත්වා ගැනීමෙන් රෝග පැතිරීම සහ නොසලකා හැරීම නිසා ඇතිවන රෝගී තත්ත්වයන් ඇතිවීමේ අවදානම සැලකිය යුතු ලෙස අඩු වේ. මෙයට අමතරව, එය ආත්ම විශ්වාසය වැඩි කරන අතර පුද්ගලික සබඳතා කෙරෙහි ධනාත්මක බලපෑමක් ඇති කරයි. පුද්ගලයෙකු පිරිසිදුව හා පිළිවෙලට සිටින විට, එය ඔවුන්ගේ මානසිකත්වයට ධනාත්මක බලපෑමක් ඇති කරන අතර, සමාජ අන්තර්ක්‍රියා වලදී වඩාත් විශ්වාසයෙන් කටයුතු කිරීමට ඉඩ සලසයි. මෙය පිරිසිදුකම සහ මානසික යහපැවැත්ම අතර ඇති සෘජු සම්බන්ධතාවය පෙන්නුම් කරයි.
ඇඳුම් වල සනීපාරක්ෂාව යනු ඇඳුම් පරිපූර්ණ ලෙස පිරිසිදු කිරීම පමණක් නොව, ඒවා විෂබීජ හෝ දුර්ගන්ධයෙන් තොර බව සහතික කිරීමයි. ඇඳුම් වල සනීපාරක්ෂක පිළිවෙත් නිසි ලෙස පවත්වා ගැනීම පවුලේ සමස්ත සෞඛ්‍යය සහතික කරයි. අපිරිසිදු ඇඳුම් මගින් බැක්ටීරියා සහ දිලීර වැනි ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් පැතිර යා හැකි අතර, එය සමේ රෝග හෝ වෙනත් ආසාදනවලට හේතු විය හැකිය. එබැවින්, ඇඳුම් නිසි ලෙස සේදීම සහ පිරිසිදුව තබා ගැනීම රෝග ව්‍යාප්තිය වැළැක්වීමට අත්‍යවශ්‍ය වේ.
පරිසරයේ සනීපාරක්ෂාව යන්නෙන් අදහස් වන්නේ නිවාස, සමාජ සැකසුම්, පොදු ප්‍රවාහනය, සේවා ස්ථාන සහ පොදු ස්ථාන වැනි එදිනෙදා පරිසරයන් තුළ රෝග පැතිරීම වැළැක්වීම හෝ අවම කිරීම සඳහා වන සනීපාරක්ෂක පිළිවෙත්ය. විවිධ සැකසුම් වල සනීපාරක්ෂාව බෝවන රෝග පැතිරීම වැළැක්වීම සඳහා වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. නිදසුනක් ලෙස, නිවසේ පිරිසිදුකම පවුලේ සාමාජිකයන් අතර රෝග පැතිරීම අවම කරන අතර, පොදු ස්ථානවල සනීපාරක්ෂාව මහජන සෞඛ්‍යය ආරක්ෂා කිරීමට උපකාරී වේ. මෙය සනීපාරක්ෂාව යනු පුද්ගලික වගකීමක් පමණක් නොව, ප්‍රජා සෞඛ්‍යයට ද සෘජුවම බලපාන සාධකයක් බව පෙන්නුම් කරයි.
6S පද්ධතිය යනු අප අවට පරිසරයෙහි සංවිධානය සහ කාර්යක්ෂමතාව සඳහා වූ ව්‍යුහගත ප්‍රවේශයකි. එය 5S ක්‍රමවේදයෙන් (වර්ග කිරීම, අනුපිළිවෙලට සැකසීම, පිරිසිදු කිරීම, ප්‍රමිතිකරණය, තිරසාර කිරීම) ආරක්ෂාව සඳහා එකතු කරන ලද හයවන “S” සමඟින් ලබා ගනී. මෙම පද්ධතිය පිරිසිදු, පිළිවෙලට සහ ආරක්ෂිත පරිසරයක් නිර්මාණය කිරීම අරමුණු කරයි. 6S පද්ධතියේ පියවර වන්නේ:
- වර්ග කිරීම (Sort): අනවශ්‍ය අයිතම ඉවත් කිරීම.
- අනුපිළිවෙලට සැකසීම (Set in Order): පහසු ප්‍රවේශය සඳහා අත්‍යවශ්‍ය දේ සංවිධානය කිරීම.
- පිරිසිදු කිරීම (Shine): පරිසරය පිරිසිදු කර පරීක්ෂා කිරීම.
- ප්‍රමිතිකරණය (Standardize): ස්ථාවර ක්‍රියා පටිපාටි ස්ථාපිත කිරීම.
- තිරසාර කිරීම (Sustain): විනය තුළින් ප්‍රමිතීන් පවත්වා ගැනීම.
- ආරක්ෂාව (Safety): සියලුම පියවර වලට ආරක්ෂක පියවර ඒකාබද්ධ කිරීම.
මෙම පද්ධතිය ඵලදායිතාව වැඩි දියුණු කරන අතර, අපද්‍රව්‍ය අඩු කරයි, සහ අනතුරු අවම කරයි. 6S පද්ධතිය සනීපාරක්ෂාව පිළිබඳ සංකල්පය පුළුල් කරයි. එය පිරිසිදුකම යනු හුදෙක් පෙනුම පිළිබඳව පමණක් නොව, ක්‍රමානුකූල සංවිධානයක් සහ ආරක්ෂාවක් තුළින් සෞඛ්‍ය සම්පන්න සහ කාර්යක්ෂම පරිසරයක් නිර්මාණය කිරීම බව පෙන්වයි. මෙම ක්‍රමවේදය පුද්ගලික ජීවිතයේ සිට රැකියා ස්ථාන දක්වා ඕනෑම පරිසරයකට අදාළ කර ගත හැකි අතර, එය සෞඛ්‍ය සම්පන්න පුරුදු පවත්වා ගැනීම සඳහා ව්‍යුහගත ප්‍රවේශයක් සපයයි.
වගුව 2: 6S පද්ධතියේ පියවර සහ ප්‍රතිලාභ
| පියවර (Step) | අර්ථ දැක්වීම (Definition) | ප්‍රතිලාභය (Benefit) |
| 1. වර්ග කිරීම (Sort) | අනවශ්‍ය අයිතම ඉවත් කිරීම | අවකාශය පිරිසිදු කිරීම, අවුල් සහගත බව අඩු කිරීම |
| 2. අනුපිළිවෙලට සැකසීම (Set in Order) | පහසු ප්‍රවේශය සඳහා අත්‍යවශ්‍ය දේ සංවිධානය කිරීම | කාර්යක්ෂමතාව වැඩි කිරීම, කාලය ඉතිරි කිරීම |
| 3. පිරිසිදු කිරීම (Shine) | පරිසරය පිරිසිදු කිරීම සහ පරීක්ෂා කිරීම | සෞඛ්‍ය සම්පන්න පරිසරයක් පවත්වා ගැනීම, ගැටළු කල්තියා හඳුනා ගැනීම |
| 4. ප්‍රමිතිකරණය (Standardize) | ස්ථාවර ක්‍රියා පටිපාටි ස්ථාපිත කිරීම | ක්‍රියාවලි අනුකූලතාවය, පුරුදු ගොඩනැගීම |
| 5. තිරසාර කිරීම (Sustain) | විනය තුළින් ප්‍රමිතීන් පවත්වා ගැනීම | දිගුකාලීන යහපැවැත්ම, ස්ථාවරත්වය |
| 6. ආරක්ෂාව (Safety) | සියලුම පියවර වලට ආරක්ෂක පියවර ඒකාබද්ධ කිරීම | අනතුරු අවම කිරීම, ආරක්ෂිත පරිසරයක් නිර්මාණය කිරීම |
සමබල ආහාර වේලක්: ශරීරයට අවශ්‍ය පෝෂණය
සමබල ආහාර වේලක් පවත්වා ගැනීම ශාරීරික යහපැවැත්මේ අතිශය වැදගත් අංගයකි. ශරීරයේ නිසි ක්‍රියාකාරිත්වය සඳහා අවශ්‍ය සියලුම පෝෂ්‍ය පදාර්ථ නිසි අනුපාතයෙන් ලබා දීම සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර වේලක අරමුණයි. පෝෂණය යනු ශරීරයේ සෑම සෛලයකම ක්‍රියාකාරිත්වයට බලපාන මූලික සාධකයකි. නිසි පෝෂණයකින් තොරව ශරීරයට ශක්තිය නිපදවීමට, පටක අලුත්වැඩියා කිරීමට, රෝගවලට එරෙහිව සටන් කිරීමට හෝ සාමාන්‍යයෙන් ක්‍රියා කිරීමට නොහැකිය.
අත්‍යවශ්‍ය පෝෂ්‍ය පදාර්ථ හය වන්නේ විටමින්, ඛනිජ ලවණ, ප්‍රෝටීන්, මේද, ජලය සහ කාබෝහයිඩ්‍රේට් ය. මෙම පෝෂ්‍ය පදාර්ථ ශරීරයේ නිසි ක්‍රියාකාරිත්වය සඳහා ආහාර ප්‍රභවයන්ගෙන් පරිභෝජනය කළ යුතුය. කාබෝහයිඩ්‍රේට් ශරීරයට ප්‍රධාන ශක්ති ප්‍රභවය සපයන අතර, ප්‍රෝටීන් මාංශ පේශි ගොඩනැගීමට සහ පටක අලුත්වැඩියා කිරීමට අත්‍යවශ්‍ය වේ. මේද ශක්තිය ගබඩා කරන අතර හෝමෝන නිෂ්පාදනයට උපකාරී වේ. විටමින් සහ ඛනිජ ලවණ ශරීරයේ විවිධ ක්‍රියාකාරකම් සඳහා කුඩා ප්‍රමාණවලින් අවශ්‍ය වන අතර, ජලය ශරීරයේ සියලුම ප්‍රධාන ක්‍රියාකාරකම් සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ.
වගුව 3: අත්‍යවශ්‍ය පෝෂ්‍ය පදාර්ථ සහ ඒවායේ වැදගත්කම
| පෝෂ්‍ය පදාර්ථය (Nutrient) | වැදගත්කම (Importance) |
| විටමින් (Vitamins) | ශරීර ක්‍රියාකාරිත්වයට අත්‍යවශ්‍යයි |
| ඛනිජ ලවණ (Mineral Salts) | අස්ථි සෞඛ්‍යය, ස්නායු ක්‍රියාකාරිත්වය |
| ප්‍රෝටීන් (Proteins) | මාංශ පේශි ගොඩනැගීම, සෛල අලුත්වැඩියාව |
| මේද (Fats) | ශක්තිය, හෝමෝන නිෂ්පාදනය |
| ජලය (Water) | ශරීර ක්‍රියාකාරිත්වය, විෂ ඉවත් කිරීම |
| කාබෝහයිඩ්‍රේට් (Carbohydrates) | ප්‍රධාන ශක්ති ප්‍රභවය |
ප්‍රධාන ආහාර වේල් යනු දිනකට තුන් වරක් (උදෑසන, දහවල්, රාත්‍රී) අනුභව කරන සැබෑ ආහාර වේ. කෙටි ආහාර (ස්නැක්ස්) යනු ප්‍රධාන ආහාර වේල් අතර ගන්නා සැහැල්ලු ආහාර වේ. ආහාර වේලක් සැලසුම් කිරීමේදී ප්‍රධාන ආහාර වේල් සහ කෙටි ආහාර නිසි ලෙස සමබර කිරීම වැදගත් වේ.
කැලරි යනු ශක්තිය මනින ඒකකයකි. කැලරි සාමාන්‍යයෙන් ආහාර පානවල ශක්ති ප්‍රමාණය මැනීමට භාවිතා කරයි. බර කළමනාකරණය කිරීමේදී කැලරි අවබෝධ කර ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. බර අඩු කර ගැනීම සඳහා, ශරීරය දිනපතා දහනය කරනවාට වඩා අඩු කැලරි ප්‍රමාණයක් පරිභෝජනය කළ යුතුය. අනෙක් අතට, බර වැඩි කර ගැනීම සඳහා, ශරීරය වැය කරනවාට වඩා වැඩි කැලරි ප්‍රමාණයක් පරිභෝජනය කළ යුතුය. කැලරි කළමනාකරණය කිරීමෙන් ශරීරයේ ශක්ති සමබරතාවය පවත්වා ගත හැකි අතර, එය බර පාලනයට සෘජුවම බලපායි.
අඩු පෝෂණය (Underfeeding) යනු සෞඛ්‍ය සම්පන්නව සිටීමට අවශ්‍ය තරම් ආහාර නොගැනීමයි. දිගු කලක් අඩු පෝෂණයෙන් පෙළෙන පුද්ගලයන් ඉතා කෙට්ටු වී රෝගී තත්ත්වයට පත් විය හැකි අතර, ඔවුන් මන්දපෝෂණයෙන් හෝ කුසගින්නෙන් පෙළෙන බවද පැවසිය හැකිය.
අධික පෝෂණය (Overfeeding) යනු යමෙකුට අධික ලෙස ආහාර ලබා දීමයි. මෙම අන්ත දෙකම ශරීරයට අහිතකර බලපෑම් ඇති කළ හැකිය.
ආහාර ගැනීමේ අපගමනයන් (Eating Disorders) යනු කායික හෝ මානසික සෞඛ්‍යයේ අවනතියට බලපාන ආහාර ගැනීමේ පුරුදු වේ. මෙම ආබාධ ආහාර ගැනීම හුදෙක් කායික අවශ්‍යතාවයක් නොව, ගැඹුරු මානසික හා චිත්තවේගීය ගැටළු සමඟ බැඳී ඇති සංකීර්ණ හැසිරීමක් බවට සාක්ෂි සපයයි. ප්‍රධාන ආහාර ගැනීමේ අපගමනයන් අතර:
- ඇනරෙක්සියා නර්වෝසා (Anorexia Nervosa): කුසගින්නේ සිටීම මගින් සංලක්ෂිත වේ.
- බුලිමියා නර්වෝසා (Bulimia Nervosa): අධික ලෙස ආහාර ගැනීම මගින් සංලක්ෂිත වේ.
- බින්ජ් ආහාර ගැනීමේ ආබාධය (Binge Eating Disorder): කෙටි කාලයක් තුළ විශාල ආහාර ප්‍රමාණයක් පරිභෝජනය කිරීම.
- Avoidant Restrictive Food Intake Disorder (ARFID): පෝෂණ අවශ්‍යතා සපුරාලීමට අපොහොසත් වන ආහාර ගැනීම සහ අධික ලෙස තෝරා ආහාර අනුභවය.
- පිකා (Pica): පෝෂණ අගයක් නොමැති හා ආහාර නොවන දේ අනුභව කිරීම.
- රූමිනේෂන් ආබාධය (Rumination Disorder): ආහාර ගැනීමෙන් පසු නැවත නැවත පුනරුත්ථාපනය කිරීම සහ හපමින් ගිල දැමූ ආහාර ස්වේච්ඡාවෙන් නැවත මුඛය තුළට ගෙනැවිත් නැවත හපමින් නැවත ගිල දැමීම හෝ කෙළ ගැසීම.
මෙම ආබාධවලට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා වෘත්තීය උපදෙස් අත්‍යවශ්‍ය වේ. ආහාරවේදීන් සහ පෝෂණවේදීන් යනු පෝෂණ ගැටළු සහ සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර පුරුදු පිළිබඳව උපදෙස් ලබා දෙන විශේෂඥයන් වේ. ඔවුන් සෞඛ්‍යය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ රෝග කළමනාකරණය කිරීම සඳහා ආහාර සහ පෝෂණය භාවිතා කිරීම පිළිබඳ විශේෂඥයන් වන අතර, මිනිසුන්ට සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවිතයක් ගත කිරීමට උපකාර කිරීම සඳහා ආහාර සේවා හෝ පෝෂණ වැඩසටහන් සැලසුම් කර පවත්වයි.
වගුව 4: ආහාර ගැනීමේ අපගමනයන් වර්ග
| ආබාධය (Disorder) | අර්ථ දැක්වීම (Definition) |
| ඇනරෙක්සියා නර්වෝසා (Anorexia Nervosa) | කුසගින්නේ සිටීම |
| බුලිමියා නර්වෝසා (Bulimia Nervosa) | අධික ලෙස ආහාර ගැනීම |
| බින්ජ් ආහාර ගැනීමේ ආබාධය (Binge Eating Disorder) | කෙටි කාලයක් තුළ විශාල ආහාර ප්‍රමාණයක් පරිභෝජනය කිරීම |
| Avoidant Restrictive Food Intake Disorder (ARFID) | පෝෂණ අවශ්‍යතා සපුරාලීමට අපොහොසත් ආහාර ගැනීම හා අධික ලෙස තෝරා ආහාර අනුභවය |
| පිකා (Pica) | පෝෂණ අගයක් නොමැති හා ආහාර නොවන දේ අනුභව කිරීම |
| රූමිනේෂන් ආබාධය (Rumination Disorder) | ආහාර ගැනීමෙන් පසු නැවත නැවත පුනරුත්ථාපනය කිරීම සහ හපමින් ගිල දැමූ ආහාර ස්වේච්ඡාවෙන් නැවත මුඛය තුළට ගෙනැවිත් නැවත හපමින් නැවත ගිල දැමීම හෝ කෙළ ගැසීම |
නින්දේ වැදගත්කම: මනසට සහ ශරීරයට විවේකය
නින්ද යනු ශාරීරික හා මානසික යහපැවැත්ම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය ක්‍රියාවලියකි. එය හුදෙක් විවේකයක් පමණක් නොව, ශරීරය හා මනස අලුත්වැඩියා කර, යථා තත්ත්වයට පත් කරන ක්‍රියාකාරී කාලයකි. හොඳ නින්දක් මොළයේ ක්‍රියාකාරිත්වය, මනෝභාවය සහ සමස්ත සෞඛ්‍යය සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි දියුණු කරයි. ප්‍රමාණවත් ගුණාත්මක නින්දක් නිතිපතා නොලැබීම හෘද රෝග, ආඝාතය, තරබාරුකම සහ ඩිමෙන්ශියාව වැනි බරපතල රෝගාබාධ රාශියක අවදානම වැඩි කරයි. නින්දේ දුෂ්කරතා ශාරීරික හා චිත්තවේගීය ගැටළු වලට සෘජුවම සම්බන්ධ වන අතර, නින්ද නොමැතිකම මානසික අවපීඩනය, කාංසාව සහ අවධානය අඩුවීමට හේතු විය හැක.
පර්යේෂණ අනුව නින්දට යාමට සුදුසුම වේලාව රාත්‍රී 10 වේ. කෙසේ වෙතත්, නින්දේ අවශ්‍යතාවය වයස් කාණ්ඩ අනුව වෙනස් වේ. ළදරුවන්ට දිනකට පැය 12 සිට 16 දක්වා නින්දක් අවශ්‍ය වන අතර, වැඩිහිටියන්ට දිනකට රාත්‍රීයේ පැය 7ක් හෝ ඊට වැඩි කාලයක් නින්දක් අවශ්‍ය වේ. මෙම නිර්දේශිත කාලසීමාවන් පවත්වා ගැනීම ශරීරයේ සහ මනසේ ප්‍රශස්ත ක්‍රියාකාරිත්වය සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ.
වගුව 5: වයස් කාණ්ඩ අනුව නිර්දේශිත නින්ද ප්‍රමාණය
| වයස් කාණ්ඩය (Age group) | නිර්දේශිත නින්ද ප්‍රමාණය (Recommended amount of sleep) |
| ළදරුවන් (Infants) | පැය 24කට පැය 12 සිට 16 දක්වා |
| අවුරුදු 1 සිට 2 දක්වා (1 to 2 years) | පැය 24කට පැය 11 සිට 14 දක්වා |
| අවුරුදු 3 සිට 5 දක්වා (3 to 5 years) | පැය 24කට පැය 10 සිට 13 දක්වා |
| අවුරුදු 6 සිට 12 දක්වා (6 to 12 years) | පැය 24 කට පැය 9 සිට 12 දක්වා |
| අවුරුදු 13 සිට 18 දක්වා (13 to 18 years) | පැය 24කට පැය 8 සිට 10 දක්වා |
| වැඩිහිටියන් (Adults) | දිනකට රාත්‍රීයේ පැය 7ක් හෝ ඊට වැඩි කාලයක් |
නින්ද චක්‍රය පැය එකහමාරක් පමණ පවතින අතර, සම්පූර්ණ විවේකයක් සහ ප්‍රබෝධයක් දැනීමට, පුද්ගලයෙකු නින්දේ අදියර හතක් අත්විඳිය යුතුය. සම්පූර්ණ රාත්‍රී නින්දකට චක්‍ර පහක් හෝ හයක් ඇතුළත් වන අතර, කලබලකාරී, නොසන්සුන් රාත්‍රියක් අඩු චක්‍ර ගණනකින් සමන්විත වේ. නින්ද චක්‍ර නිසි ලෙස සම්පූර්ණ වීම මගින් ශරීරයට සහ මනසට ගැඹුරු විවේකයක් ලැබෙන අතර, එය මතකය, ඉගෙනීම සහ චිත්තවේගීය සමබරතාවය සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ.
නින්ද-අවදිවීමේ ආබාධ වර්ග කිහිපයක් ඇත, ඒවායින් වඩාත් සුලභ වන්නේ නින්ද නොයාම (Insomnia Disorder) යි. මෙය නිදාගැනීමේ ගැටළු මගින් සංලක්ෂිත වේ. අනෙකුත් නින්ද ආබාධ අතරට;
- බාධාකාරී නින්දේ Apnea (Sleep Apnea),
- අධි නිදිමත ආබාධය (Hypersomnolence Disorder),
- නාර්කොලප්සි (Narcolepsy),
- නොසන්සුන් කකුල් සින්ඩ්‍රෝමය (Restless Legs Syndrome)
- සර්කේඩියානු රිද්ම නින්ද-අවදි ආබාධ (Circadian Rhythm Sleep-Wake Disorders)
ඇතුළත් වේ. මෙම ආබාධ ශාරීරික හා චිත්තවේගීය ගැටළු වලට සෘජුවම සම්බන්ධ වන අතර, ඒවා නිසි ලෙස හඳුනාගෙන ප්‍රතිකාර කිරීම සමස්ත යහපැවැත්මට අත්‍යවශ්‍ය වේ.
වගුව 6: ප්‍රධාන නින්ද ආබාධ
| නින්ද ආබාධය (Sleep Disorder) | අර්ථ දැක්වීම (Definition) |
| නින්ද නොයාම (Insomnia Disorder) | නිදාගැනීමේ ගැටළු |
| නින්දේදී හුස්ම හිරවීම (Sleep Apnea) | නින්දේදී හුස්ම හිරවීම හෝ හුස්ම ගැනීමේ බාධා ඇති වීම |
| අධි නිදිමත ආබාධය (Hypersomnolence Disorder) | අවම වශයෙන් පැය 7 ක් නිදා ගත්ත ද අධික ලෙස නිදිමත දැනීම |
| නාර්කොලප්සි (Narcolepsy) | එකම දිනක් තුළ කිහිප වතාවක් නිදා ගැනීමට හෝ නින්දට යාමේ පාලනය කළ නොහැකි කාල පරිච්ඡේදයන් අත්විඳිය හැකිය |
| නොසන්සුන් කකුල් සින්ඩ්‍රෝමය (Restless Legs Syndrome) | කකුල් චලනය කිරීමට ඇති ආශාව, සාමාන්‍යයෙන් හිරි වැටීම, දැවීම හෝ කැසීම වැනි අපහසු සංවේදනයන් |
| සර්කේඩියානු රිද්ම නින්ද-අවදි ආබාධ (Circadian Rhythm Sleep-Wake Disorders) | පුද්ගලයෙකුගේ නින්ද-අවදි රිද්මය (ශරීර ඔරලෝසුව) සහ බාහිර ආලෝක-අඳුරු චක්‍රය වැරදි ලෙස සකස් වීම |
හොඳ නින්දක් පවත්වා ගැනීම සඳහා නින්ද සනීපාරක්ෂක උපදෙස් (Sleep Hygiene Tips) අනුගමනය කිරීම වැදගත් වේ. මෙයට;
- නින්ද කාලසටහනකට ඇලී සිටීම,
- දීප්තිමත් ආලෝකයෙන් ඈත්ව සිටීම,
- දහවල් කාලයේදී නින්දෙන් වැළකීම,
- දිනපතා ව්‍යායාම කිරීම,
- නිදන කාමර පරිසරය ප්‍රශස්ත කිරීම (නිශ්ශබ්ද, සිසිල් සහ අඳුරු),
- සවස් වරුවේ මත්පැන්, කැෆේන් සහ අධික ආහාර ගැනීමෙන් වැළකීම
ඇතුළත් වේ. මෙම පුරුදු නින්දේ ගුණාත්මකභාවය වැඩි දියුණු කිරීමට සෘජුවම දායක වන අතර, එය සමස්ත සෞඛ්‍යයට ධනාත්මක බලපෑමක් ඇති කරයි.
නින්ද ආශ්‍රිත ගැටළු සඳහා විශේෂඥ උපදෙස් ලබා ගැනීම වැදගත් වේ. නින්ද වෛද්‍යවරුන් (Sleep Physicians), සමහර විට සොම්නොලොජිස්ට්වරුන් ලෙස හැඳින්වේ, විවිධ වෛද්‍ය විශේෂඥයන්ගෙන් පැමිණියද, ඔවුන් සියල්ලන්ටම නින්ද වෛද්‍ය විද්‍යාව පිළිබඳ පුහුණුවක් ඇත. ඔවුන්ට නින්ද ආබාධ හඳුනා ගැනීමට සහ ඵලදායී ප්‍රතිකාර ලබා දීමට හැකියාව ඇත.
ව්‍යායාම සහ චලනය: ක්‍රියාශීලී ජීවිතයක්
ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් සහ ව්‍යායාම යනු ශාරීරික යහපැවැත්මේ තවත් අත්‍යවශ්‍ය කුළුණකි. ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය (WHO) ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් නිර්වචනය කරන්නේ ශක්ති වියදම් අවශ්‍ය වන අස්ථි මාංශ පේශි මගින් නිපදවන ඕනෑම ශාරීරික චලනයක් ලෙසයි. මෙය විවේක කාලය තුළ, ස්ථාන වෙත යාමට සහ පැමිණීමට ප්‍රවාහනය සඳහා හෝ පුද්ගලයෙකුගේ කාර්යයේ කොටසක් ලෙස ඇතුළුව සියලුම චලනයන් වේ. මධ්‍යස්ථ හා ප්‍රබල තීව්‍ර ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් දෙකම සෞඛ්‍යය වැඩි දියුණු කරයි. ඇවිදීම, බයිසිකල් පැදීම, ක්‍රියාශීලී විනෝදය සහ ක්‍රීඩා වැනි ජනප්‍රිය ක්‍රම ඕනෑම කෙනෙකුට ඕනෑම කුසලතා මට්ටමකින් සහ විනෝදය සඳහා කළ හැකිය.
ව්‍යායාම යනු සැලසුම් කරන ලද, ව්‍යුහගත සහ පුනරාවර්තනය වන ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම්වල උප කුලකයක් වන අතර, එහි අරමුණ ශාරීරික යෝග්‍යතාවය වැඩිදියුණු කිරීම හෝ නඩත්තු කිරීමයි. දෛනික ජීවිතයේ ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් වෘත්තීය, ක්‍රීඩා, ගෘහාශ්‍රිත හෝ වෙනත් ක්‍රියාකාරකම් ලෙස වර්ග කළ හැකිය. ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් සහ ව්‍යායාම අතර ඇති වෙනස වැදගත්ය. සියලුම ව්‍යායාම ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් වන නමුත්, සියලුම ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් ව්‍යායාම නොවේ. ව්‍යායාම යනු නිශ්චිත ඉලක්කයක් සහිතව සිදු කරන ලද ක්‍රියාකාරකමකි.
ව්‍යායාමයේ ප්‍රතිලාභ ශාරීරික හා මානසික යහපැවැත්මට බලපායි. ව්‍යායාම මගින් හෘද වාහිනී සෞඛ්‍යය වැඩි දියුණු කිරීම, මාංශ පේශි ශක්තිය වැඩි කිරීම, බර කළමනාකරණය කිරීම සහ නිදන්ගත රෝග අවදානම අඩු කිරීම වැනි ශාරීරික ප්‍රතිලාභ රැසක් ලබා දේ. මානසික වශයෙන්, ව්‍යායාම ආතතිය අඩු කිරීමට, මනෝභාවය වැඩි දියුණු කිරීමට, කාංසාව සහ මානසික අවපීඩනයේ රෝග ලක්ෂණ සමනය කිරීමට උපකාරී වේ. මෙය ශාරීරික හා මානසික සෞඛ්‍යය අතර ඇති සමීප සම්බන්ධතාවය තවදුරටත් අවධාරණය කරයි.
වැඩිහිටියන් සඳහා ව්‍යායාම ඉලක්ක පහත පරිදි විය යුතුය:
- සියලුම ප්‍රධාන මාංශ පේශි කණ්ඩායම් (කකුල්, ඉණ, පිටුපස, උදරය, පපුව, උරහිස් සහ අත්) ක්‍රියා කරන ශක්තිමත් කිරීමේ ක්‍රියාකාරකම් සතියකට අවම වශයෙන් දින 2 ක් කිරීම.
- සතියකට අවම වශයෙන් මිනිත්තු 150 ක් මධ්‍යස්ථ තීව්‍රතා ක්‍රියාකාරකම් කිරීම.
- සතියකට දින 4 සිට 5 දක්වා හෝ සෑම දිනකම ව්‍යායාම ඒකාකාරීව කිරීම.
- වාඩි වී හෝ වැතිරීමට ගත කරන කාලය අඩු කිරීම සහ යම් ක්‍රියාකාරකමක් සමඟ චලනය නොවන දිගු කාල පරිච්ඡේද බිඳ දැමීම.
වගුව 7: වැඩිහිටියන් සඳහා ව්‍යායාම ඉලක්ක
| ඉලක්කය (Goal) | විස්තරය (Description) |
| ශක්තිමත් කිරීමේ ක්‍රියාකාරකම් (Strengthening Activities) | සතියකට අවම වශයෙන් දින 2 ක් සියලුම ප්‍රධාන මාංශ පේශි කණ්ඩායම් (කකුල්, ඉණ, පිටුපස, උදරය, පපුව, උරහිස් සහ අත්) ක්‍රියා කරන ක්‍රියාකාරකම් |
| මධ්‍යස්ථ තීව්‍රතා ක්‍රියාකාරකම් (Moderate Intensity Activity) | සතියකට අවම වශයෙන් මිනිත්තු 150 ක් ඇවිදීම |
| ව්‍යායාම සංඛ්‍යාතය (Exercise Frequency) | සතියකට දින 4 සිට 5 දක්වා හෝ සෑම දිනකම ව්‍යායාම ඒකාකාරීව කිරීම |
| වාඩි වී සිටින කාලය අඩු කිරීම (Reducing Sedentary Time) | වාඩි වී හෝ වැතිරීමට ගත කරන කාලය අඩු කිරීම සහ යම් ක්‍රියාකාරකමක් සමඟ චලනය නොවන දිගු කාල පරිච්ඡේද බිඳ දැමීම |
ක්‍රියාකාරකම් වර්ග තීව්‍රතාවය අනුව වර්ග කළ හැකිය:
- මධ්‍යස්ථ ක්‍රියාකාරකම්: වේගවත් ඇවිදීම, ජල ඇරොබික්ස්, බයිසිකල් පැදීම, නැටීම, ටෙනිස්, දිගු පාගමන්.
- ප්‍රබල ක්‍රියාකාරකම්: දිවීම, පිහිනීම, වේගයෙන් හෝ කඳුකරයේ බයිසිකලයක් පැදීම, පඩිපෙළ දිගේ ඇවිදීම, පාපන්දු, රග්බි, නෙට්බෝල් සහ හොකී වැනි ක්‍රීඩා, ඇරොබික්ස්, ජිම්නාස්ටික්, සටන් කලාවන්.
ව්‍යායාම උපදේශක, ක්‍රීඩා සහ ව්‍යායාම වෛද්‍ය, සහ ව්‍යායාම කායික විශේෂඥ වැනි වෘත්තිකයන්ට පුද්ගලයන්ට ඔවුන්ගේ යෝග්‍යතා ඉලක්ක කරා ළඟා වීමට උපකාර කළ හැකිය.
ව්‍යායාම උපදේශකයෙකු (පුද්ගලික පුහුණුකරුවෙකු ලෙසද හැඳින්වේ) පුද්ගලයන්ට සහ කණ්ඩායම්වලට යෝග්‍යතා වැඩසටහන් පිළිබඳ පුහුණුව සහ උපදෙස් ලබා දෙයි.
ක්‍රීඩා සහ ව්‍යායාම වෛද්‍යවරුන් (ACSEP) යනු මාංශ පේශි-අස්ථි ආබාධ සහ රෝග කළමනාකරණය පිළිබඳ විශේෂඥ පුහුණුවක් ඇති වෛද්‍යවරුන් වන අතර, ඔවුන් ක්‍රියාකාරිත්වය උපරිම කිරීමට සහ ආබාධිතභාවය අවම කිරීමට කටයුතු කරයි.
ව්‍යායාම කායික විශේෂඥ යනු ව්‍යායාම සඳහා ශරීරයේ ප්‍රතිචාරය අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා පුළුල් පුහුණුවක් ඇති සම සෞඛ්‍ය වෘත්තිකයෙකි. ඔවුන් පුද්ගලික පුහුණුකරුවෙකුට හෝ ව්‍යායාම උපදේශකයෙකුට වඩා බොහෝ සෙයින් වැඩි වන අතර, මිනිස් සිරුර සහ ව්‍යායාම මගින් මානසිකව හා ශාරීරිකව ලැබෙන ප්‍රයෝජනය පිළිබඳ පුළුල් දැනුමක් ඇත. මෙම වෘත්තිකයන්ගේ පැවැත්මෙන් පෙනී යන්නේ, ව්‍යායාම යනු පුද්ගලයාගේ සෞඛ්‍ය තත්ත්වය සහ ඉලක්ක අනුව වෙනස් විය යුතු සංකීර්ණ විෂයයක් බවයි.
මානසික යහපැවැත්ම: සමබල මනසක්
ශාරීරික යහපැවැත්මේ ප්‍රධාන කුළුණක් වන මානසික යහපැවැත්ම, සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවිතයක් සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ. ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය (WHO) මානසික සෞඛ්‍යය අර්ථ දක්වන්නේ “පුද්ගලයා තම හැකියාවන් අවබෝධ කරගෙන, ජීවිතයේ සාමාන්‍ය ආතතීන්ට සාර්ථකව මුහුණ දිය හැකි, ඵලදායී ලෙස හා ප්‍රතිඵලදායී ලෙස වැඩ කළ හැකි සහ තම ප්‍රජාවට දායකත්වය සපයන යහපැවැත්මේ තත්වයක්” ලෙසය. මෙම නිර්වචනයෙන් පැහැදිලි වන්නේ මානසික සෞඛ්‍යය යනු හුදෙක් මානසික රෝග නොමැති වීම පමණක් නොව, පුද්ගලයෙකුගේ සමස්ත ක්‍රියාකාරීත්වය, අභ්‍යන්තර ශක්තිය සහ සමාජීය සම්බන්ධතා ද ඇතුළත් වන බවයි.
මානසික ආබාධයක් යනු පුද්ගලයෙකුගේ සංජානනය, චිත්තවේගීය නියාමනය හෝ හැසිරීම් වල සායනිකව සැලකිය යුතු බාධාවක් වන අතර, එය සාමාන්‍යයෙන් ක්‍රියාකාරීත්වයේ වැදගත් ක්ෂේත්‍රවල පීඩාව හෝ දුර්වලතා සමඟ සම්බන්ධ වේ. මානසික ආබාධ විවිධ ස්වරූපයන්ගෙන් පැමිණිය හැකි අතර, ඒවා පුද්ගලයෙකුගේ දෛනික ජීවිතයට සැලකිය යුතු ලෙස බලපෑ හැකිය. ලේඛනයේ සඳහන් වන ප්‍රධාන මානසික ආබාධ වර්ග අතර:
- කාංසාව ආබාධ (Anxiety disorders)
- මානසික අවපීඩනය (Depression)
- බයිපෝල අක්‍රමිකතාව (Bipolar Disorder)
- පශ්චාත් කම්පන ආතති ආබාධ (PTSD)
- භින්නෝන්මාදය (Schizophrenia)
- ආහාර ගැනීමේ අක්‍රමිකතා (Eating disorders)
- කඩාකප්පල්කාරී හැසිරීම් සහ සමාජීය ආබාධ (Disruptive behavior and social disorders)
වගුව 9: මානසික ආබාධ වර්ග
| ආබාධය (Disorder) | අර්ථ දැක්වීම (Definition) |
| කාංසාව ආබාධ (Anxiety disorders) | අධික කනස්සල්ල සහ බිය |
| මානසික අවපීඩනය (Depression) | දිගුකාලීන දුක සහ උනන්දුව නොමැතිකම |
| බයිපෝල අක්‍රමිකතාව (Bipolar Disorder) | මනෝභාවයේ දැඩි වෙනස්වීම් |
| පශ්චාත් කම්පන ආතති ආබාධ (PTSD) | කම්පන සහගත සිදුවීමකින් පසු ඇතිවන ආතතිය |
| භින්නෝන්මාදය (Schizophrenia) | යථාර්ථය විකෘති වූ චින්තනය සහ සංජානනය |
| ආහාර ගැනීමේ අක්‍රමිකතා (Eating disorders) | ආහාර ගැනීමේ පුරුදු වල බරපතල බාධා |
| කඩාකප්පල්කාරී හැසිරීම් සහ සමාජීය ආබාධ (Disruptive behavior and social disorders) | සමාජ සම්මතයන්ට පටහැනි හැසිරීම් |
මානසික සෞඛ්‍යය ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා කළ යුතු දෑ කිහිපයක් ලේඛනයේ දක්වා ඇත. මෙයට:
- මනෝ උපදේශකයෙකු සමඟ ඔබේ හැඟීම් ගැන කතා කිරීම: ඔබේ හැඟීම් වෘත්තිකයෙකු සමඟ සාකච්ඡා කිරීම මානසික පීඩනය අඩු කර ගැනීමට උපකාරී වේ.
- සුවදායක නින්දක් ලබා ගැනීම: නින්ද සහ මානසික සෞඛ්‍යය සමීපව බැඳී ඇත; මානසික රෝග ඔබේ නින්දට බලපෑ හැකි අතර, දුර්වල නින්ද ඔබේ මානසික යහපැවැත්මට අහිතකර ලෙස බලපෑ හැකිය.
- හොඳින් ආහාර ගැනීම: සමබල ආහාර වේලක් ඔබේ යහපැවැත්ම සහ ඔබේ මනෝභාවය වැඩි දියුණු කළ හැකිය.
- ක්‍රියාශීලීව සිටීම: ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් ඔබේ ශරීරයට පමණක් නොව, ඔබේ මනසටද විශිෂ්ටය.
- සිහිකල්පනාව පුරුදු කිරීම (භාවනාව): මෙය සම්පූර්ණයෙන්ම නියැලීමට සහ වර්තමාන මොහොතේ සිටීමට මාර්ගයකි.
- මිතුරන් සමඟ සම්බන්ධව සිටීම: උපකාරක මිතුරන් ඔබට ජීවිතයේ ආතති සමඟ කටයුතු කිරීමට උපකාර කළ හැකිය; ඔවුන් ඔබට සැලකිල්ලක් දක්වන අතර ඔබේ සිතේ සිදුවෙමින් පවතින ඕනෑම දෙයකට වඩා වෙනස් දර්ශනයක් ඉදිරිපත් කළ හැකිය.
- අන් අය ගැන සැලකිලිමත් වීම: එය පවුල සමඟ සබඳතා මත වැඩ කිරීම, පැරණි අමනාපකම් අත්හැරීම හෝ ස්වේච්ඡා සේවය කිරීම ආදිය වේ.
වගුව 10: මානසික සෞඛ්‍යය ආරක්ෂා කර ගැනීමට කළ යුතු දෑ
| ක්‍රියාව (Action) | වැදගත්කම (Importance) |
| මනෝ උපදේශකයෙකු සමඟ කතා කිරීම (Talk to a counsellor) | හැඟීම් ප්‍රකාශ කිරීම, වෘත්තීය සහාය |
| හොඳින් නිදා ගැනීම (Get good sleep) | මොළයේ ක්‍රියාකාරිත්වය, මනෝභාවය වැඩි දියුණු කිරීම |
| හොඳින් ආහාර ගැනීම (Eat well) | යහපැවැත්ම සහ මනෝභාවය වැඩි දියුණු කිරීම |
| ක්‍රියාශීලී වීම (Be proactive/Physical activity) | ශරීරයට සහ මනසට විශිෂ්ටයි |
| සිහිකල්පනාව පුරුදු කිරීම (Practice mindfulness) | මොහොතේ සිටීම, ආතතිය අඩු කිරීම |
| මිතුරන් සමඟ සම්බන්ධව සිටීම (Stay in touch with friends) | ආතතියට මුහුණ දීමට උපකාරී වේ, වෙනස් දෘෂ්ටිකෝණයක් ලබා දෙයි |
| අන් අය ගැන සැලකිලිමත් වීම (Be considerate of others) | සබඳතා ශක්තිමත් කිරීම, ස්වේච්ඡා සේවය |
චිත්තවේගීය බුද්ධිය යනු හැඟීම් අවබෝධ කර ගැනීම සහ කළමනාකරණය කිරීමේ හැකියාවයි. “ප්ලූචික්ගේ හැඟීම් රෝදය” හැඟීම් එකිනෙකට සම්බන්ධ වන ආකාරය සහ ඒවා ඒකාබද්ධ විය හැකි ආකාරය නිදර්ශනය කරයි. “ඔබ තුළ පවතින හැඟීම්” පිළිබඳ පිප් විල්සන්ගේ චිත්තවේගීය තක්සේරුව මගින් පුද්ගලික හැඟීම් සහ පෞරුෂත්ව ලක්ෂණ විස්තර වේ. මෙම තක්සේරුව මගින් පුද්ගලයෙකුගේ අධිෂ්ඨාන ශක්තිය, සමාජ කුසලතා, ස්ථාවරත්වය, වෙහෙස, තනිකමට ඇති කැමැත්ත, සිහින දැකීම, තෘප්තිමත් භාවය, චිත්තවේගීය කලකිරීම, ස්වයං දැනුවත්භාවය, නායකත්ව ගුණාංග, සහයෝගය දැක්වීමෙන් ඇතිවන වෙහෙස, ප්‍රසිද්ධ වීමට ඇති කැමැත්ත සහ ප්‍රීතිමත් භාවය වැනි විවිධ ගුණාංග හඳුනා ගනී. මෙම තක්සේරුව මගින් පුද්ගලයන්ට තමන්ව වඩා හොඳින් තේරුම් ගැනීමට සහ ඔවුන්ගේ චිත්තවේගීය තත්ත්වයන් කළමනාකරණය කිරීමට උපකාරී වේ. මිනිසා ස්වභාවයෙන්ම සංකීර්ණ වන අතර උත්සාහයෙන් එය වෙනස් කළ හැකි බව මෙම තක්සේරුව අවධාරණය කරයි.
ශරීර පද්ධති සහ ඒවායේ ක්‍රියාකාරිත්වය
මානව ශරීරය යනු විස්මිත ලෙස සංකීර්ණ පද්ධති සමූහයකින් සමන්විත වන අතර, ඒ සෑම එකක්ම නිශ්චිත කාර්යයන් ඉටු කරන අතර අනෙක් පද්ධති සමඟ අන්තර් ක්‍රියා කරයි. මෙම පද්ධතිවල සමබර ක්‍රියාකාරිත්වය සමස්ත ශාරීරික යහපැවැත්මට අත්‍යවශ්‍ය වේ. ලේඛනයේ ප්‍රධාන ශරීර පද්ධති කිහිපයක් සහ ඒවායේ කාර්යයන්, රෝගාබාධ පිළිබඳව සාකච්ඡා කරයි.
ශ්වසන පද්ධතිය (Respiratory System):
ශ්වසන පද්ධතිය යනු හුස්ම ගැනීමට උපකාර වන අවයව හා පටක ජාලයකි. එයට ශ්වසන මාර්ග, පෙණහලු සහ රුධිර වාහිනී ඇතුළත් වේ. පෙණහලුවලට ශක්තිය සපයන මාංශ පේශි ද ශ්වසන පද්ධතියේ කොටසකි. මෙම කොටස් එකට ක්‍රියා කරමින් ශරීරය පුරා ඔක්සිජන් චලනය කිරීමට සහ කාබන් ඩයොක්සයිඩ් වැනි අපද්‍රව්‍ය පිරිසිදු කිරීමට උපකාරී වේ. ශ්වසන පද්ධතියේ රෝග අතර ඇදුම, පෙණහළු පිළිකා, පෙණහළු අධි රුධිර පීඩනය සහ ක්ෂය රෝගය ඇතුළත් වේ.
ස්නායු පද්ධතිය (Nervous System):
ස්නායු පද්ධතිය ශරීරයේ විධාන මධ්‍යස්ථානය ලෙස ක්‍රියා කරයි. මොළයෙන් ආරම්භ වන එය චලනයන්, සිතුවිලි සහ අවට ලෝකයට ස්වයංක්‍රීය ප්‍රතිචාර පාලනය කරයි. ආහාර දිරවීම, හුස්ම ගැනීම සහ ලිංගික වර්ධනය වැනි අනෙකුත් ශරීර පද්ධති සහ ක්‍රියාවලීන් ද එය පාලනය කරයි. ස්නායු පද්ධතියේ රෝග අතර ඇල්සයිමර් රෝගය, මස්තිෂ්ක අංශභාගය, අපස්මාරය, මෝටර් නියුරෝන රෝග සහ පාකින්සන් රෝගය ඇතුළත් වේ.
අන්තරාසර්ග පද්ධතිය (Endocrine System):
ශරීරයේ විවිධ හෝමෝන වලින් සෑදී ඇති අන්තරාසර්ග පද්ධතිය, පිළිසිඳ ගැනීමේ සිට වැඩිහිටි විය දක්වා සහ මහලු විය දක්වා පරිවෘත්තීය හා රුධිර සීනි මට්ටම ඇතුළු ශරීරයේ සියලුම ජීව විද්‍යාත්මක ක්‍රියාවලීන් නියාමනය කරයි. මෙයට මොළයේ හා ස්නායු පද්ධතියේ වර්ධනය, ප්‍රජනක පද්ධතියේ වර්ධනය සහ ක්‍රියාකාරිත්වය ඇතුළත් වේ. අන්තරාසර්ග පද්ධතියේ රෝග අතර දියවැඩියාව සහ ගර්භණී දියවැඩියාව ප්‍රධාන වේ.
රුධිර සංසරණ පද්ධතිය (Blood Circulatory System):
රුධිර සංසරණ පද්ධතිය සෑදී ඇත්තේ හෘදයේ සිට රුධිරය පිටතට ගෙන යන රුධිර නාල වලිනි. ධමනි හදවතින් රුධිරය ගෙන යන අතර, ශිරා මගින් රුධිරය නැවත හදවතට ගෙන එයි. සංසරණ පද්ධතිය ඔක්සිජන්, පෝෂ්‍ය පදාර්ථ සහ හෝමෝන සෛල වෙත ගෙන යන අතර කාබන් ඩයොක්සයිඩ් වැනි අපද්‍රව්‍ය ඉවත් කරයි. මෙම පද්ධතියේ රෝග අතර, රුධිර පීඩන තත්ත්වයන්, හෘද රෝග, හෘදයාබාධ, හෘද කපාට රෝග සහ අධික කොලෙස්ටරෝල් ඇතුළත් වේ.
අස්ථි පද්ධතිය (Skeletal System):
අස්ථි පද්ධතිය ශරීරයේ කේන්ද්‍රීය රාමුවයි. එය කාටිලේජ, කණ්ඩරාවන්ට සහ බන්ධන ඇතුළු අස්ථි හා සම්බන්ධක පටක වලින් සමන්විත වේ. අස්ථි පද්ධතිය ශරීරයට ව්‍යුහය, ආධාරක, ස්ථාවරත්වය සහ චලනය සපයයි. අස්ථි පද්ධතියේ රෝග අතර අස්ථි පිළිකා, අස්ථි ඝනත්ව ගැටළු, අස්ථි ආසාදන සහ ඔස්ටියෝපොරෝසිස් (අස්ථි ඛනිජ ඝනත්වය අඩු වන විට වර්ධනය වන අස්ථි රෝගයකි) ඇතුළත් වේ.
ප්‍රජනක පද්ධතිය (Reproductive System):
ප්‍රජනක පද්ධතිය දරුවන් නිපදවීමට සම්බන්ධ පටක, ග්‍රන්ථි සහ අවයව වලින් සමන්විත වේ. කාන්තාවන්ගේ ප්‍රජනක පද්ධතියට ඩිම්බ කෝෂ, පැලෝපීය නාල, ගර්භාෂය, ගැබ්ගෙල සහ යෝනි මාර්ගය ඇතුළත් වේ. පිරිමින් තුළ, එය පුරස්ථි ග්‍රන්ථිය, වෘෂණ කෝෂ සහ ශිෂ්ණය ඇතුළත් වේ. ප්‍රජනක පද්ධතියේ රෝග අතර නාරිවේද පිළිකා, HIV/AIDS, ලිංගිකව සම්ප්‍රේෂණය වන රෝග (ලිංගාශ්‍රිත රෝග) සහ ලිංගික හිංසනය ඇතුළත් වේ.
මාංශ පේශි පද්ධතිය (Muscular System):
මාංශ පේශි පද්ධතිය සමන්විත වන්නේ මාංශ පේශි තන්තු ලෙස හඳුන්වන විශේෂිත සෛල වලිනි. ඒවායේ ප්‍රධාන කාර්යය වන්නේ හැකිලීමයි. අස්ථි හෝ අභ්‍යන්තර අවයව හා රුධිර නාල වලට සම්බන්ධ වූ මාංශ පේශි, චලනය සඳහා වගකිව යුතුය. ශරීරයේ සියලුම චලනයන් පාහේ මාංශ පේශි හැකිලීමේ ප්‍රතිඵලයකි. මාංශ පේශි පද්ධතියේ රෝග අතර හෘද රෝග, සාර්කොපීනියා (මාංශ පේශි ස්කන්ධය සහ ශක්තිය නැතිවීම) සහ මාංශ පේශි ක්ෂය වීම (Muscular dystrophy) ඇතුළත් වේ.
ආහාර ජීර්ණ පද්ධතිය (Digestion System):
ජීර්ණය යනු විශාල දිය නොවන ආහාර අණු කුඩා ජල-ද්‍රාව්‍ය ආහාර අණු බවට බිඳ දැමීමයි, එවිට ඒවා කුඩා අන්ත්‍රය හරහා රුධිර ප්ලාස්මාවට අවශෝෂණය කර ගත හැකිය. ශරීරය ආහාර වලින් පෝෂ්‍ය පදාර්ථ ලබාගෙන ඒවා ශක්තිය බවට පරිවර්තනය කරයි. ශරීරයට අවශ්‍ය ආහාර ද්‍රව්‍ය ලබා ගැනීමෙන් පසුව, අපද්‍රව්‍ය බඩවැල් සහ රුධිරයේ ඉතිරි වන අතර, ඒවායින් යම් කොටසක් ඉවත් කිරීම ආහාර ජීර්ණ පද්ධතියේ කාර්යයයි. ආහාර ජීර්ණ පද්ධතියේ රෝග අතර පිළිකා, ආසාදන, අවශෝෂණ ආබාධ, කුඩා බඩවැලේ සින්ඩ්‍රෝමය, පෙප්ටික් වණ රෝගය සහ හර්නියා ඇතුළත් වේ.
අන්තර් ආවරණ පද්ධතිය (Integumentary System):
අන්තර් ආවරණ පද්ධතිය යනු ජීවියෙකුගේ ශරීරයේ පිටතම ස්ථරය සාදන අවයව සමූහයකි. එය සම සහ එහි උපග්‍රන්ථ වලින් සමන්විත වන අතර, එය සත්වයාගේ ශරීරය ආරක්ෂා කිරීමට සහ නඩත්තු කිරීමට සේවය කරන බාහිර පරිසරය සහ අභ්‍යන්තර පරිසරය අතර භෞතික බාධකයක් ලෙස ක්‍රියා කරයි. එහි බාධක ක්‍රියාකාරිත්වයට අමතරව, මෙම පද්ධතිය ශරීර උෂ්ණත්වය නියාමනය කිරීම, සෛල සමතුලිතතාවය නඩත්තු කිරීම, විටමින් D සංශ්ලේෂණය සහ උත්තේජක හඳුනා ගැනීම වැනි බොහෝ සංකීර්ණ කාර්යයන් ඉටු කරයි. අන්තර් ආවරණ පද්ධතියේ රෝග අතර කුරුලෑ, ඉන්නන්, ඇලෝපීසියා ඒරියාටා (හිසකෙස් නැතිවීමට හේතු වන සමේ රෝගයකි), ඇටොපික් ඩර්මැටිටිස් (දැවිල්ල, රතු පැහැය ඇති කරන රෝගයකි), එපිඩර්මොලයිසිස් බුලෝසා (සමේ පහසුවෙන් බිබිලි ඇති කරන දුර්ලභ රෝග සමූහයකි), හයිඩ්‍රඩෙනයිටිස් සප්පුරටිවා (සමේ ගැඹුර වේදනාකාරී ගැටිති ඇති කරන සමේ රෝගයකි), ඉච්තියෝසිස් (කොරපොතු මෙන් සම වියළි වන සමේ රෝගයකි) ඇතුළත් වේ.
වසා පද්ධතිය (Lymphatic System):
වසා පද්ධතිය යනු ශරීරය පුරා ඇති සියුම් නල ජාලයකි. එය රුධිර නාල වලින් පටක වලට කාන්දු වූ තරල (වසා ලෙස හැඳින්වේ) ඉවතට ගෙන වසා ගැටිති හරහා නැවත රුධිරයට හිස් කරයි. වසා පද්ධතියේ ප්‍රධාන භූමිකාවන්ට ශරීරයේ තරල මට්ටම කළමනාකරණය කිරීම, බැක්ටීරියා වලට ප්‍රතික්‍රියා කිරීම, පිළිකා සෛල සමඟ කටයුතු කිරීම, වෙනත් ආකාරයකින් රෝග හෝ ආබාධ ඇති කළ හැකි සෛල නිෂ්පාදන සමඟ කටයුතු කිරීම, අපගේ ආහාර වේලෙහි ඇති සමහර මේද බඩවැල් වලින් අවශෝෂණය කර ගැනීම ඇතුළත් වේ. වසා පද්ධතියේ රෝග අතර ෆිලරියාසිස් (බරවා), ලිම්ෆැන්ජියෝලියෝමයිටෝසිස් (අසාමාන්‍ය ලෙස අන්තර් සම්බන්ධිත හා ප්‍රසාරණය වී ඇති තුනී බිත්ති සහිත වසා නාලිකා ප්‍රමාණය හා සංඛ්‍යාව යන දෙකෙහිම වැඩි වීම නිසා ඇතිවන ගැටිති ඇතිවීම මගින් සලකුණු කරන ලද තත්ත්වයකි), ප්‍රෝටීන්-ලොසින් එන්ටරොපති (ඇල්බියුමින් සහ අනෙකුත් ප්‍රෝටීන් බහුල තරල ඔබේ බඩවැලට කාන්දු වන විට සිදු වේ) ඇතුළත් වේ.
මුත්‍රා පද්ධතිය (Urinary System):
මුත්‍රා පද්ධතියේ කාර්යය වන්නේ රුධිරය පෙරීම සහ මුත්‍රා අපද්‍රව්‍ය අතුරු නිෂ්පාදනයක් ලෙස නිර්මාණය කිරීමයි. මුත්‍රා පද්ධතියේ අවයව වලට වකුගඩු, වකුගඩු රෝණිය, මුත්‍රාශය සහ මුත්‍රා මාර්ගය ඇතුළත් වේ. ශරීරය ආහාර වලින් පෝෂ්‍ය පදාර්ථ ලබාගෙන ඒවා ශක්තිය බවට පරිවර්තනය කරයි. ශරීරයට අවශ්‍ය ආහාර ද්‍රව්‍ය ලබා ගැනීමෙන් පසුව, අපද්‍රව්‍ය බඩවැල් සහ රුධිරයේ ඉතිරි වන අතර, ඒවායින් යම් කොටසක් ඉවත් කිරීම මුත්‍රා පද්ධතියේ කාර්යයයි. මුත්‍රා පද්ධතියේ රෝග අතර මුත්‍රාශයේ ආසාදන (සිස්ටිටිස්), පුරස්ථි ග්‍රන්ථිය විශාල වීම (පිරිමින් තුළ මෙය ඇතිවේ, මුත්‍රාශය හිස් කිරීම අපහසු කරයි), මුත්‍රාශ ගල් සහ වකුගඩු ආසාදන ඇතුළත් වේ.
මාංශ පේශි-අස්ථි පද්ධතිය (Musculoskeletal System):
මාංශ පේශි සහ ඇටසැකිල්ල එකට දක්වයි (මිනිස් ලොකොමෝටර් පද්ධතිය ලෙසද හැඳින්වේ). මිනිසුන්ට ඔවුන්ගේ මාංශ පේශි සහ අස්ථි පද්ධති භාවිතයෙන් චලනය වීමේ හැකියාව ලබා දෙන ඉන්ද්‍රිය පද්ධතියකි. මාංශ පේශි-අස්ථි පද්ධතිය ශරීරයට ආකෘතිය, ආධාරක, ස්ථාවරත්වය සහ චලනය සපයයි. මාංශ පේශි-අස්ථි රෝග අතර ටෙන්ඩොනයිටිස් (කණ්ඩරාවක් දැවිල්ල), ඔස්ටියෝ ආතරයිටිස් (උකුල, දණහිස සහ මාපටැඟිලි සන්ධිවල වේදනාව සහ තද ගතිය ඇති කරයි), රූමැටොයිඩ් ආතරයිටිස් (ඔබේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය වැරදීමකින් ඔබේ ශරීරයේ නිරෝගී සෛල වලට පහර දී ශරීරයේ බලපෑමට ලක් වූ කොටස්වල දැවිල්ල ඇති කරයි) සහ අස්ථි බිඳීම් ඇතුළත් වේ.
ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය (Immune System):
ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය යනු ශරීරයේම සෛල ආරක්ෂා කරන අතර රෝග ආසාදනයට එරෙහිව ශරීරය ආරක්ෂා කරන අවයව, සෛල සහ ප්‍රෝටීන වල සංකීර්ණ ජාලයකි. ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය තමන් මීට පෙර පරාජය කළ සෑම විෂබීජයක්ම (ක්ෂුද්‍ර ජීවියා) පිළිබඳ වාර්තාවක් තබා ගන්නා අතර, එමඟින් ක්ෂුද්‍ර ජීවියා නැවත ශරීරයට ඇතුළු වුවහොත් ඉක්මනින් හඳුනාගෙන විනාශ කළ හැකිය. ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියේ රෝග අතර ඇදුම, ඇටැක්සියා ටෙලන්ජියෙක්ටේසියා (මෝටර් චලන සහ කථනය පාලනය කරන මොළයේ කොටසට බලපායි), ස්වයං ප්‍රතිශක්තිකරණ බහු ග්‍රන්ථි සින්ඩ්‍රෝමය (විවිධ ස්වයං ප්‍රතිශක්තිකරණ සහිත ප්‍රතිශක්තිකරණ සෛල අක්‍රිය වීම) ඇතුළත් වේ.
මිනිස් මොළය (Human Brain):
මොළය යනු සිතුවිලි, මතකය, හැඟීම්, ස්පර්ශය, මෝටර් කුසලතා, පෙනීම, හුස්ම ගැනීම, උෂ්ණත්වය, කුසගින්න සහ ශරීරය නියාමනය කරන සෑම ක්‍රියාවලියක්ම පාලනය කරන සංකීර්ණ ඉන්ද්‍රියකි. මොළය සහ එයින් විහිදෙන සුෂුම්නාව එක්ව මධ්‍යම ස්නායු පද්ධතිය සෑදී ඇත. මොළයේ ආබාධ අතර මොළයේ පිළිකා, අපස්මාරය, මානසික ආබාධ, පාකින්සන් සහ අනෙකුත් චලන ආබාධ, සහ ආඝාත (Strokes) ඇතුළත් වේ.
මනස (Mind):
මනස බොහෝ විට සංවේදනය, සංජානනය, චින්තනය, තර්කනය, මතකය, විශ්වාසය, ආශාව, හැඟීම් සහ අභිප්‍රේරණය වැනි මානසික සංසිද්ධීන් තුළ ප්‍රකාශ වන පීඨයක් ලෙස වටහාගෙන ඇත. මනස හෝ මානසිකත්වය සාමාන්‍යයෙන් ශරීරය, පදාර්ථය හෝ භෞතිකත්වය සමඟ සැසඳේ.
මෙම ශරීර පද්ධති පිළිබඳ අවබෝධය ශාරීරික යහපැවැත්ම පවත්වා ගැනීම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ. එක් එක් පද්ධතියේ ක්‍රියාකාරිත්වය සහ ඒවාට බලපාන රෝග පිළිබඳ දැනුවත්භාවය මගින් පුද්ගලයන්ට තම සෞඛ්‍යය පිළිබඳව වඩාත් වගකීමෙන් කටයුතු කිරීමට සහ අවශ්‍ය විට වෛද්‍ය උපදෙස් ලබා ගැනීමට හැකියාව ලැබේ.
නිගමන සහ ඉදිරි පියවර
ශාරීරික යහපැවැත්ම යනු හුදෙක් රෝගාබාධවලින් තොර වීම පමණක් නොව, ශාරීරික, මානසික සහ සනීපාරක්ෂක අංශයන්හි සමබරතාවය තුළින් සාක්ෂාත් කර ගන්නා සමස්ත යහපැවැත්මේ තත්වයකි. මෙම ලේඛණය මගින් අවධාරණය කරන ලද්දේ මෙම කුළුණු එකිනෙකට අන්තර් සම්බන්ධිත වන අතර, එක් අංශයක ඇතිවන දියුණුව හෝ දුර්වලතාවය අනෙක් අංශවලට සෘජුවම බලපාන බවයි.
ප්‍රධාන නිගමන:
- සනීපාරක්ෂාව මූලික වැළැක්වීමේ උපාය මාර්ගයකි: පුද්ගලික, ඇඳුම් වල සහ නිවසේ සනීපාරක්ෂාව පවත්වා ගැනීම රෝග පැතිරීම වැළැක්වීමට සහ සමස්ත සෞඛ්‍යය ආරක්ෂා කිරීමට අත්‍යවශ්‍ය වේ. 6S පද්ධතිය වැනි ව්‍යුහගත ප්‍රවේශයන් මගින් පිරිසිදු, සංවිධානාත්මක සහ ආරක්ෂිත පරිසරයක් නිර්මාණය කළ හැකි අතර, එය ශාරීරික යහපැවැත්මට සෘජුවම දායක වේ.
- පෝෂණය ශරීරයේ ක්‍රියාකාරිත්වයේ පදනමයි: සමබල ආහාර වේලක්, අත්‍යවශ්‍ය පෝෂ්‍ය පදාර්ථ නිසි අනුපාතයෙන් ලබා දීම, ශරීරයේ ප්‍රශස්ත ක්‍රියාකාරිත්වය සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ. ආහාර ගැනීමේ අපගමනයන් වැනි සංකීර්ණ ගැටළු පෝෂණයට මානසික හා චිත්තවේගීය මානයක් ඇති බව පෙන්නුම් කරන අතර, ඒ සඳහා වෘත්තීය උපදෙස් ලබා ගැනීම වැදගත් වේ.
- නින්ද මොළයේ සහ මනෝභාවයේ ක්‍රියාකාරිත්වයට අත්‍යවශ්‍ය වේ: ප්‍රමාණවත් සහ ගුණාත්මක නින්දක් මොළයේ ක්‍රියාකාරිත්වය, මනෝභාවය සහ සමස්ත සෞඛ්‍යය වැඩි දියුණු කරයි. නින්ද ආබාධ ශාරීරික හා චිත්තවේගීය ගැටළු වලට සම්බන්ධ වන අතර, නින්ද සනීපාරක්ෂක පුරුදු අනුගමනය කිරීම සහ අවශ්‍ය විට වෛද්‍ය උපදෙස් ලබා ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.
- ව්‍යායාම සමස්ත සෞඛ්‍යයට බහුවිධ ප්‍රතිලාභ සපයයි: ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් සහ ව්‍යායාම ශාරීරික හා මානසික යහපැවැත්මට සෘජුවම බලපායි. නිතිපතා ව්‍යායාම කිරීමෙන් රෝග අවදානම අඩු වන අතර, මානසික ආතතිය කළමනාකරණය කිරීමට උපකාරී වේ. ව්‍යායාම උපදේශකයන්, ක්‍රීඩා වෛද්‍යවරුන් සහ ව්‍යායාම කායික වෛද්‍ය විශේෂඥයින් වැනි වෘත්තිකයන්ගේ සහාය ලබා ගැනීම පුද්ගලික යෝග්‍යතා ඉලක්ක කරා ළඟා වීමට උපකාරී වේ.
- මානසික සෞඛ්‍යය යනු ක්‍රියාකාරීත්වයේ සහ දායකත්වයේ තත්වයකි: ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ නිර්වචනයට අනුව, මානසික සෞඛ්‍යය යනු රෝග නොමැති වීම පමණක් නොව, ජීවිතයේ ආතතීන්ට මුහුණ දීමේ හැකියාව, ඵලදායීව වැඩ කිරීම සහ ප්‍රජාවට දායක වීමයි. මානසික සෞඛ්‍යය ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා උපදේශනය, හොඳ නින්ද, සමබල ආහාර වේලක්, ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම්, සිහිකල්පනාව සහ සමාජ සම්බන්ධතා අත්‍යවශ්‍ය වේ.
ඉදිරි පියවර:
මෙම ලේඛණය මගින් ලබා දුන් තොරතුරු මත පදනම්ව, සෑම පුද්ගලයෙකුටම තම ශාරීරික යහපැවැත්ම වැඩි දියුණු කර ගැනීම සඳහා ප්‍රායෝගික පියවර ගත හැකිය. එයට දෛනික ජීවිතයට සනීපාරක්ෂක පුරුදු, සමබල ආහාර වේලක්, ප්‍රමාණවත් නින්දක් සහ නිතිපතා ව්‍යායාම ඇතුළත් කිරීම මගින් සෞඛ්‍ය සම්පන්න සහ ඵලදායී ජීවිතයක් ගත කිරීමට හැකියාව ලැබේ. අවශ්‍ය විටදී වෛද්‍ය හෝ පෝෂණ විශේෂඥයන්ගේ උපදෙස් ලබා ගැනීමෙන් වඩාත් නිශ්චිත සහ පුද්ගලාරෝපිත මග පෙන්වීමක් ලබා ගත හැකිය. ශාරීරික යහපැවැත්ම යනු අඛණ්ඩ ක්‍රියාවලියක් වන අතර, එයට කැපවීම සහ ස්වයං අභිප්‍රේරණය අත්‍යවශ්‍ය වේ.
